Dân gian thường lẫn lộn giữa 2 khái niệm liên quan khá mật thiết đến đời sống hàng ngày và sức khoẻ, đó là khái niệm Giải Khát và Giải Nhiệt.
Giải Khát là đáp ứng đủ cho nhu cầu thiếu nước của cơ thể. Nó mang tính chất cần thiết, cấp tốc, thường xuyên và bắt buộc cho một cơ thể bình thường, kể cả khi không có bệnh tật
Còn Giải Nhiệt, thì mang tính chuyên môn hơn về sức khỏe. Đặc biệt trong Đông Y thì Giải Nhiệt là một thủ pháp Y Thuật cực kỳ quan trọng và được ứng dụng rất thường xuyên.
Giải Nhiệt nhiều lúc không cần thiết đến vấn đề Giải Khát, nhưng nếu như giải khát mà không biết cách giải nhiệt thì càng uống càng khát thêm…và không giải quyết được triết để vấn đề thiếu nước của cơ thể.
Có một cách “giải khát và giải nhiệt” cực kỳ phản tác dụng mà dân gian thường nhầm lẫn và tự lừa dối cơ thể của chính mình. Đặc biệt là dân Đông Nam Á mà Việt Nam là một điển hình rõ nét nhất. Đó là sử dụng NƯỚC ĐÁ và KEM để giải nhiệt khi mùa hè nóng nực và khắc nghiệt.
Chính cách “giải nhiệt/giải khát” phản tác dụng này cuối cùng trở thành một thói quen vô cùng tai hại cho sức khoẻ. Và gần như mạc định để trở thành một nét “địa văn hóa” khá kỳ cục trong nếp sống của cộng đồng cư dân Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng.
Và trong cái thói quen của nét Địa Văn Hóa kỳ cục này, thì có 3 loại được sử dụng một cách thường xuyên như một nhu cầu tất yếu của đời sống, nhất là đời sống đô thị. Và 3 loại được sử dụng thường xuyên này cũng chính là 3 loại “giải khát/ giải nhiệt” tào lao nhất, nguy hại nhất đối với vấn đề Sức Khoẻ. Đó chính là CÀ PHÊ ĐÁ, TRÀ ĐÁ và BIA HƠI uống với NƯỚC ĐÁ.
( Có câu chuyện có thật mà chính tôi là người trong cuộc. Một bệnh nam ở Sài Gòn có lần gặp tôi xin tư vấn về cách chữa trị bệnh suy thận. Anh ta bảo, anh ta có cuộc sống rất lành mạnh, không bia rượu, không thuốc lá, ăn uống cũng chọn lựa rất kỹ càng, và có đời sống tình dục rất chừng mực, tại sao lại bị yếu thận và đang có nguy cơ suy thận và bị táo bón thường xuyên.
Tôi hỏi, vậy thì có phải thức uống giải khát hàng ngày của anh là cà phê đá và trà đ́á không. Anh ta bảo, đúng, và uống khá nhiều 2 loại này mỗi ngày và đó cũng là thức uống chính của anh ta. Tôi khuyến cáo anh ta. Bây giờ, hãy ngưng uống ngay cà phê đá và trà đá. Anh có thể uống cà phê nóng, trà xanh nóng, và có thể uống bia, uống rượu, nhưng không được uống với đá, anh vẫn được hút thuốc và ăn uống vô tư, nhưng hạn chế tối đa thức ăn, thức uống ướp lạnh. Anh cứ thực hiện cho đúng liệu trình này trong vòng 3 tháng. Nếu tình trạng bệnh lý không có gì thay đổi hãy đến tìm tôi.
Sau 6 tháng gặp lại. Anh ta chắp tay gọi tôi là “thần y”. Vì bệnh lý mà đã làm cho anh ta lo lắng đã được hóa giải hoàn toàn. Anh ta hỏi vì sao chỉ ngưng uống cà phê đá và trà đá lại giải quyết được vụ suy thận và táo bón. Vì anh ta là một nhà Sinh Vật Học trong lĩnh vực công nghệ Gene. Nên tôi không giải thích gì. Vì có giải thích thì với cách tư duy của khoa học thực nghiệm, anh ta cũng chả hiểu gì, và có hiểu cũng không tin. Vì vậy tôi chỉ cười cười và nói đùa: “Nói tóm lại là không chỉ có lĩnh vực thận và đường ruột, mà đối với vấn đề sức khoẻ, thì nếu có quyền, tôi sẽ đề nghị đem tất tần tật những nhà sản xuất cà phê, những chủ nhà máy sản xuất nước đá, và chủ các tiệm kem… ra tòa án Quốc Tế và đề nghị “treo cổ” hết vì tội ác hủy diệt cuộc sống của loài Người” …hehehehehhe….)
Tuy đó là câu nói đùa, nhưng nó cũng hàm chứa đúng thông điệp tai hại của những những thứ đó đối với đời sống của Nhân Loại.
Không phải vô cớ mà đối với việc khám bệnh theo Tứ Chẩn của Đông Y, và việc thăm khám của Tây Y đối với những bệnh Nan Y và bệnh thời đại như Tiểu Đường, Áp Suất Máu, Khủng Hoảng Tinh Thần….việc đầu tiên của người Bác Sĩ là thăm hỏi cuộc sống của người bệnh có thường xuyên tiếp xúc với các nguyên nhân gây nên triệu chứng của các bệnh lý trên hay không. Câu hỏi thường theo thứ tự mức độ phơi nhiễm bệnh từ thấp lên cao như sau:
– Có thường xuyên uống và nghiện bia, rượu, và các chất có cồn hay không?
– Có hút thuốc lá hay không?
– Có uống cà phê không?
– Có thường xuyên sử dụng thuốc giảm đau và thuốc kháng sinh không?
– Có nghiện ma túy không?
Mức độ nguy hại của Cà Phê đối với sức khoẻ nói chung và bệnh về tim mạch và tiêu hóa nói riêng nó chỉ đứng sau thuốc giảm đau và thuốc kháng sinh, nhưng lại đứng trên mức độ nguy hại của bia rượu và thuốc lá.. Đó là nói về cà phê. (Tôi sẽ có một bài viết riêng về tác hại của cà phê với sức khỏe và đời sống Nhân Sinh, với đầy đủ các luận chứng khoa học và thống kê thực nghiệm Y Học. Để minh chứng cho “luận thuyết” những doanh nghiệp sản xuất và cung cấp cà phê là tội đồ sức khỏe của cộng đồng xã hội.) Trong khuôn khổ bài viết về mẹo vặt về giải khát này, tôi chỉ điểm sơ qua về Nước Đá.
Chưa cần bàn đến các chất kích thích, các độc tố có̃ hại trong cà phê, trà và bia hơi. Chỉ cần bàn đến Mùi Vị của nó, và tương tác của nó khi bị ướp lạnh lên hai hệ thống nội tạng là Hệ Tiêu Hóa và Hệ Bài Tiết.
Cả 3 thứ, Cà Phê, Trà, Bia Hơi có một đặc điểm đặc thù nổi trội nhất là đều có vị đắng. Vị đắng ứng với Ngũ Hành là hành Hỏa, kích hoạt và đi vào Tim và Tiểu Trường/ Tam Tiêu- Tâm bào.
Liên quan đến vấn để Giải Khát, tức là liên quan đến vấn đề Nước ở trong cơ thể. Các cơ quan nội tạng có liên quan trực tiếp nhiều nhất đến sự vận hành của Nước và Thuỷ Khí ở trong cơ thể bao gồm. Thận- Bàng Quang (Bộng đái). Phế- Đại Trường (Phổi/ Ruột Già) và Da.
Đầu tiên là vị Đắng của 3 thứ nói trên thuộc về và tương tác lên hành Hỏa trong cơ thể. Thận- Bàng Quang thuộc hành về Thuỷ. Phế- Đại Trường thuộc hành Kim. Theo luật tương sinh và tương khắc của Ngũ Hành, thì hành Thuỷ khắc hành Hỏa. Hành Hỏa lại khắc Hành Kim.
Như vậy chiếu theo Ngũ Hành, thì vị Đắng là khắc tinh của cả hành Thuỷ và hành Kim. Tức là tương ứng với Thận- Bàng Quang và Phế- Đại Trường.
Mặt khác, Thận thuộc về Âm, nhưng lại ưa Ấm và cực kỵ với Hàn/ Lạnh. Phế ưa Mát nhưng lại vô cùng sợ Phong/ Gió.
3 cái thứ đã có mùi vị khắc tinh với các cơ quan nội tạng liên quan đến Bài Tiết/ Nước lại bị ướp thêm đồ cực lạnh/nước đá. Vậy là lại chồng thêm thứ đại kỵ với Thận- Bàng Quang và Phế- Đại Trường. Chiếu theo nguyên tắc này, thì rõ ràng uống Cà Phê Đá, uống Trà Đá, và Bia Hơi Ướp Đá hoàn toàn không phải là cách Giải Khát đúng nghĩa. Nó chỉ tức thời đánh lừa cảm giác, tạo nên thói quen. Và thói quen này vô hình chung đã làm tổn thương Thận- Bàng Quang và Phế- Đại Trường. Sự tổn thương bị kéo dài liên tục theo thói quen nghiện ngập thì Thận và Ruột Già, Da, Phổi có cấu tạo bằng gang thép cũng phải hỏng chứ đừng nói chi chỉ là cơ bắp, da thịt…bình thường.
Các bạn thử suy ngẫm lại xem, không dưng mà người xưa, và những người dân xứ nắng lửa, gió lào miền Trung họ chỉ giải khát buổi trưa nắng nóng đổ lửa bằng những đọi nước chè xanh vừa thổi phì phò vừa nhấp từng ngụm. Bạn nghĩ họ điên chắc…..
Nói tóm lại nếu đã cần giải khát/ giải nhiệt thì không nên uống Cà Phê Đá, Trà Đá và Bia Hơi Đá.
Nếu các bạn là những nhà Khoa Học, thực nghiệm, những con người của thời hiện đại. Nên cho rằng những lý giải của Đông Y là tầm phào, thì các bạn hãy bằng lý luận của Cơ Thể Học Hiện Đại, các bạn cũng có thể nhận biết ra sự giải khát giả tạo của của các loại thức uống có đá trên
Cơ chế giải khát khi trời nóng hoặc bị nóng sốt là bổ sung nước và lượng muối đã bị bài tiết qua đường Thận, Ruột Già, Phổi và tiết mồ hôi qua da. Sự làm lạnh cóng đột ngột phía trong. Làm cho nhu động ruột bị co lại. Và các cơ chế hoạt động của các loại niêm mạc ruột, niêm mạc phế nang và thận nang bị đình trệ, co kết lại. Không nó cơ chế nung nóng để nước bay hơi thoát đi, thì cơ chế làm mát của cơ thể không thể phát huy được.
Mặt khác, vị đắng và cái lạnh cóng đột ngột làm tổn hại và ngưng trệ sự hoạt động của các men tiêu hóa, giải phóng năng lượng trong vùng niêm mạc ruột. Hiện tượng này sẽ tạo nên sự ứ trệ và bế tắc và uất nhiệt ở đường ruột và dạ dày. Các bạn nên biết các men tiêu hóa và vi khuẩn có lợi trong đường ruột hoạt dộng ở nhiệt độ ít nhất là ngang với cơ chế thân nhiệt và có khi cần cao hơn thân nhiệt một vài độ C.
̣Vì cần có liệu pháp hoạt nhiệt để giải phóng năng lượng, giúp cho sự bay hơi và bài tiết nước để làm mát cơ thể. Cho nên người dân xứ càng nóng, theo nhu cầu tự nhiên họ ăn càng cay và càng thích ăn thức ăn nóng là vậy.
Vì vậy thức uống giải khát tốt nhất vẫn là các thứ cay, nóng, ngọt, chua và giàu muối. Chứ không phải là các thức uống có vị đắng và lạnh.
Tuy nhiên vì thói quen, vì sự nghiện ngập và vì cả cảm giác mát lạnh khi bị lừa thứ “giả hàn”, “giả ôn”. Cuộc sống của người Đông Nam Á vào mùa hè không thể thiếu nước đá và kem.
Mà trong các thứ đồ ăn, thức uống thì cái thứ, nguội lạnh là Nước Đá và Kem là hai cái thứ bẩn nhất, tàng ẩn nhiều nguy hiểm nhất. Nếu bạn đã từng tham quan một nhà máy hay một xưởng làm nước đá thẻ, thì bạn sẽ biết ngay cái mức độ mất vệ sinh của nó như thế nào.
Nhưng đã lỡ là cơ dân của cái môi trường Địa Văn Hóa nó như thế rồi. Nếu mình đi ngược lại truyền thống “Văn Hóa” Cà phê đá, Trà đá, Bia hơi đá là mình trở thành “thằng mất dạy”, “kẻ mất đạo đức” ngay…he..he..he…..
Vẫn có cách để không bị cái hại của Nước Đá/Kem hình hại, mà vẫn không bị làm thằng mất dạy đấy. Có cách để có thể tận hưởng cái cảm giác bị lừa mát lạnh, mà lại không bị ảnh hưởng mấy cho sức khoẻ. Đó là cú Mẹo Vặt mà tôi muốn chia sẽ với các bạn dưới đây.
1- Thay vì dùng nước đá viên, nước đá bào…đổ vào ly sinh tố, ly nước giải khác, vừa bẩn, vừa độc, vừa làm loãng đi mùi vị và chất lượng của ly nước uống. Bạn hãy lấy các loại trái cây, các loại củ quả có chứa nhiều nước như quả nho, trái dâu tây,, trái mận….hoặc là bạn cắt các loại dưa, bí đao, củ cải trắng… ra từng miếng nhỏ như viên nước đá…… rồi bỏ tất cả vào ngăn đông đá của tủ lạnh hoặc tủ đông
2- Tuỳ loại sinh tố, hoặc loại nước uống, tuỳ vào mùi vị mà bạn thích. Khi đã có ly nước rót sẵn. Bạn hãy chọn thứ hoa, củ, quả…đã đông đá, bỏ vào ly như bỏ những viên nước đá vậy. Củ, quả đông đá, không bị tan chày, nhưng độ lạnh của nó cũng đủ để làm mát lạnh ly nước nước của bạn đang dùng. Mùi vị, của ly nước không bị nước đá làm hòa loãng, và trong còn đẹp mắt và hấp dẫn hơn.
3- Các loại, chanh, cam….các bạn có thể thái ra từng lát dày vừa phải, cũng bỏ đông đá như vậy, dùng để uống nước cam , nước chanh rất tiện lợi.
(Xem hình ảnh đính kèṃ)
3- Riêng các bạn và quí vị nghiện cà phê đá. thì nên chuyển sở thích sang uống cà phê nóng. Nếu các bạn vẫn không từ bỏ được thói quen cà phê đá, thì hãy làm như sau. Bạn hãy lấy những viên đá thạch anh nhỏ, bỏ vào tủ đông như bỏ hoa quả vậy. Và khi uống bạn cho một vào viên đá thạch anh đông lạnh vào ly, cốc, hình dáng, màu trong và độ lạnh của nó cũng không khác gì là nước đá đâu. Kể cả tiếng khua long cong vào thành ly và thìa khuấy cũng y chang bạn đang dùng nước đá luôn….he..he..he….thật đấy.
4- Riêng các bạn nghiện trà đá. Thì nhân danh một thầy thuốc, tôi khuyên các bạn hãy nhanh chống từ bỏ thói quen này. Chè xanh và Trà mạn không phù hợp với uống lạnh. Uống với nước đá, trà, chè xanh sẽ trở thành một thứ độc hại cho Thận và Đường Ruột. Trà uống với đá, các chất độc hại từ thuốc bảo vệ thực vật và thuốc tăng trưởng, cũng như chất ta nanh ở trong trà rất dể kết tủa và lắng động lại ở Thận. Uống lâu ngày sẽ hại và làm suy thận.
Một ví dụ, chỉ cần pha trà mạn với nước hơi bị nguội, hoặc uống nước trà nguội qua đêm. Bạn sẽ có nhu cầu đi tiểu ngay lập tức và thường là bị đái dắt….
Hì hì…..Cái vụ Mẹo Vặt này khá quan trọng với một số người bệnh và một số người thân của tôi đang trực tiếp theo dõi. Vì vậy phải đánh máy dài dòng, và mất thời gian dễ sợ….khẹc..khẹc…..
Mời xem tiếp phần tiếp theo “Mẹo Vặt Với Chè Xanh”
17.08.18
Thuận Nghĩa
