1
Với tôi, không có đẳng cấp phân biệt giữa một bộ trưởng, một nghị sĩ hay kể cả một thủ tướng, một tổng thống với một người đánh giày hay với một người bơm vá xe đạp hoặc là một người bán hàng rong. Với tôi trách nhiệm của họ bình đẳng như nhau, như những cái bánh răng, những cái đinh vít… trong cấu trúc của guồng máy xã hội. Họ đều có trách nhiệm giống nhau để có thể làm cho guồng máy xã hội hoạt động và tồn tại. Làm sao mà có thể xem cái khung xe, cái gầm máy quan trọng hơn cái bu ri hay cái bộ chế hòa khí được, khi chỉ cần thiếu một trong những cái đó chiếc xe sẽ trở thành đống sắt vụn. Chớ coi thường cái ti van xe đạp để mà so với cái yên, cái vành hay cái lốp hoặc cái pê đan để tôn trọng cái nào hơn. Nếu không có cái ti van nhỏ bằng đầu tăm đó, đố cái xe đạp ấy chạy được đấy.
Tương tự, nếu so sánh giữa một tay tỷ phú với người bán vé số dạo cũng vậy, làm sao biết được mèo nào cắn mỉu nào về cấp độ của sự bình an và thanh thản. Mà chả phải sự bình an và thanh thản mới là cái đích tối thượng của hạnh phúc mà đời người luôn mớ ước để vươn đến đó ư.
Cũng chẳng có sự phân biệt rõ rệt nào giữa trí tuệ của nhà một nhà bác học, một giáo sư với một thằng bán lạc rang đầu phố, hay một thằng bé bán báo được. Vì ai ai cũng sở hửu một lượng tế bào thần kinh não bộ xấp xỉ 100 tỷ giống nhau hết. Mẹ, cứ đưa cho ông Giáo sư cái hộp xi đánh giày xem, chả là sẽ lóng ngóng như gà mắc tóc ngay ấy thôi. Một bác sĩ phẫu thuật tài ba, rồi cũng phải ngủ với hơi phân khi cái bồn cầu bị tắc, nếu như không có người thợ thông ống cống đến sửa giùm….
Có tư tưởng cực kỳ “dân chủ” như vậy, nhưng tôi lại bị liệt vào loại người cực đoan khi tôi phân chia công dân trái đất thành hai đẳng cấp khác nhau để phân biệt đối xử và giao tiếp.
Tôi chia người trong xã hội thành hai loại. Loại công dân hạng 1 là loại người có đời sống gia đình hạnh phúc. Loại công dân hạng 2 là loại người đã từng ly dị trong hôn nhân.
Tôi đánh giá loại người không ly dị trong hôn nhân mới thực sự là Người, còn loại người đã từng ly dị trong hôn nhân thì chưa thật sự hoàn thiện chất Người trong đời sống của mình. Đối với những người đã có con cái mà tiến tới đời sống ly hôn, thì tôi xem hạng người đó chỉ mới phát triễn ngang với loài thú linh trưởng mà thôi.
Khi anh đã đặt bút ký vào giấy kết hôn, hoặc đã tự nguyện chấp nhận một đời sống vợ chồng với người khác giới, thì anh phải chịu trách nhiệm đến trọn đời cuộc hôn nhân đó. Không có một lý do gì để anh có thể từ chối cuộc hôn nhân đó được nữa, trừ phi anh chỉ biết sống cho riêng mình, sống theo đòi hỏi của bản năng.
Không có một trở ngại nào có thể làm cho cuộc hôn nhân tan vỡ hết, nếu anh biết quên đi cái bản ngã của chính mình. Mà tựu trung lại cái bản ngã đó thể hiện qua 3 trạng thái tâm lý và tư duy của chính anh, đó là lòng tham muốn quá độ, sự sân hận, và si mê mù quáng. Nếu anh biết quên mình để vì lợi ích của người hôn phối, thì chả có một cuộc hôn nhân nào có thể đổ vỡ được hết.
Chỉ có con Người mới biết đến tư duy bao dung và độ lượng ấy. Và đó cũng là điểm phân biệt rõ ràng nhất giữa đời sống bản năng của cầm thú với đời sống tâm linh của con người.
Xuất phát từ luận điểm đó mà tôi chia công dân của xã hội loài người thành hai đẳng cấp là vậy. Một loại đã phát triển và một loại chưa tiến hóa.
Tư tưởng cực đoan này của tôi, bị bạn bè và người quen biết phản đối kịch liệt. Và rất hiếm, cực kỳ hiếm có người đồng cảm. Hiếm nhưng không phải là không có. Trần Thanh là một trong những người hiếm có ấy.
Trần Thanh hơn tôi mấy tuổi, tốt nghiệp Y Dược tại Hung Ga Ri. Trước đây, sau khi tốt nghiệp ở Hung về giảng dạy ở trường Đại Học Y Dược Hà Nội. Sau này không biết vì sao lại trở thành một chuyên viên cao cấp của Viện Nghiên Cứu Hạt Nhân ở Đà Lạt.
Trần Thanh đã từng kết hôn, đã có 2 đứa con, một trai, một gái. Nhưng vì mãi mê khoa học nên có phần chễnh mảng trong quan hệ với vợ. Vợ Trần Thanh trong lần đi làm luận án tiến sĩ ngôn ngữ học ở Nga, bị một tiếng sét ái tình làm choáng váng. Nên khi về nước mang theo vị Giáo sư hướng dẫn luận án cho mình và cái bụng bầu.
Lúc về, vợ Trần Thanh nói với anh ta rằng, em đã tìm được nửa còn lại của đời mình, anh thông cảm, mình ly hôn nhé. Trần Thanh yêu cầu, thì em cứ tự nhiên sống với nửa còn lại của mình, ly hôn thì không, vì anh không thể trở lại đời sống của loài linh trưởng được.
Trần Thanh vào Đà Lạt làm việc, và không ký giấy ly hôn, mọi chi phí cho gia đình và nuôi dưỡng con cái, cũng như chế độ thăm viếng hoàn toàn giữ nguyên phong độ của một người chồng đi làm ăn xa. Vợ Trần Thanh đệ đơn ly dị lên tòa. Mặc dầu không có chữ ký của Trần Thanh, nhưng sau 3 năm, tòa vẫn có án quyết ly hôn.
Hôm Trần Thanh nhận phán quyết ly hôn của tòa, tôi gọi điện thoại về trêu anh ta, bây giờ đẳng cấp xã hội, ông ở dưới tôi một bậc đấy nhé. Trần Thanh cáu, tớ chưa bao giờ chấp nhận cuộc ly hồn này, vì vậy tớ vẫn ở đẳng cấp công dân hạng 1.
Trần Thanh đã từng nói với tôi, nếu không thể tìm thấy niềm vui và đam mê cống hiến trong quan hệ vợ chồng, thì đi tìm niềm vui và đam mê trong những thứ khác, hạnh phúc là biết đi tới đoạn cuối của một con đường, vì vậy chẳng vì một lý do gì mà có thể làm cho một gia đình tan vỡ, để rồi đè gánh nặng khổ đau chia cắt lên con cái được. Tôi nhiệt liệt tán thành tư tưởng này của anh ta.
2
Năm nào cũng vậy, cứ thời gian đến cuối tháng 9 đầu tháng 10, khi lá thu đã bắt đầu ồ ạt vàng rụng, và lá phong đã bắt đầu đỏ rực là tôi lại có chuyến nghỉ hè sang hồ Balaton bên Hung Gia Lợi. Ở đó tôi vẫn còn một căn hộ nghỉ mát nhỏ, hồi xưa cùng hùn hạp mua với mấy người bạn. Tôi sang đó vào dịp này, cũng đúng vào dịp giỗ của một trong những người bạn cùng mua chung căn hộ ấy, và đã bị chết vì một cơn trụy tim đột ngột khi nghỉ hè ở hồ Balaton trong mấy năm về trước.
Năm nay tôi sang Balaton muộn hơn mọi năm, vì Trần Thanh có hẹn với tôi gặp nhau ở Hung vào giữa tháng 10, nhân dịp anh ta đi hưởng tuần trăng mật với người vợ mới của anh ta.
Đáng lý ra tôi không cần phải đợi anh ta sang để gặp nhau làm gì, vì bây giờ đẳng cấp xã hội của chúng tôi đã khác nhau. Anh ta đã chấp nhận thoái hóa để quay về đời sống của loài linh trưởng. Tôi vẫn ở thế giới của công dân hạng 1, gặp nhau để làm gì?
Nhưng tôi quả thật là có hơi tò mò, vì với một học giả uyên bác như anh mà anh đã thốt lên, gặp cô ta rồi, cậu sẽ hiểu vì sao tớ chấp nhận từ bỏ tư duy của loài người để chấp nhận đời sống bản năng của loài cầm thú. Chắc là phải có cái gì đó hấp dẫn lắm.
Trần Thanh sang Hung trước tôi, nên khi tôi đến Siófok, một thành phố lân cận vùng hồ Balaton, nên thành ra Trần Thanh là chủ, mà tôi là khách. Vợ chồng Trần Thanh đứng trước của khách sạn chờ tôi.
Vừa xuống xe, thấy Trần Thanh dẫn vợ mới đến đón, tôi sửng sờ ngây dại như mất hồn nhìn chằm chằm vào cô ta. Không phải cô ta trẻ đẹp hay có gì đó quyến rũ đặc biệt đâu, mà là vì đó là con Lý, con gái của lớn của vợ chồng Tuấn, Hằng. Là hai người bạn thuở thiếu thời của tôi.
Tuấn Hằng lập nghiệp ở Hà Nội đã lâu, có mỗi một mụn con gái độc nhất là con Lý. Con Lý đã có chồng, đã có con trai 5 tuổi. Vợ chồng nó mới ly hôn năm ngoái.
Con Lý, giỏi dang, hiền lành và có học thức, giao thiệp rộng và là giáo viên khoa giáo dục tâm lý ở đại học sư phạm Hà Nội. Chồng nó cũng là một trí thức, học vị tiến sĩ, đang làm việc trong một công ty đầu tư vốn của nước ngoài.
Năm ngoái, con Lý phát hiện chồng có quan hệ bên ngoài. Mặc dầu nó khá bình tĩnh và xử sự rất văn hóa để kéo níu chồng ở lại. Nhưng lực bất tòng tâm, vì chồng nó và cô gái kia không phải là mối quan hệ nhăng nhít bình thường. Mà là một tình yêu cháy bổng thật sự, cũng hiểu nôm na là tìm thấy nửa còn lại của đời nhau, dù quá muộn.
Không thể nào ngăn cản được tình yêu nồng đượm giữa chồng với cô gái kia. Con Lý đành phải đề nghị chồng ly hôn, để tự mình cũng đi tìm nửa còn lại của chính mình.
Mặc dầu chồng con Lý, không muốn hôn nhân của nó đổ vỡ, nhưng cũng không thể nào từ bỏ được người yêu lý tưởng của mình, vì vậy nó cũng đành làm người chồng phụ bạc để chấp nhận cách xử lý sự cố hôn nhân bằng một cuộc ly hôn tự nguyện của những người có học, có văn hóa.
Đương nhiên, dù con Lý đề nghị ly hôn trước, nhưng nó vẫn là nạn nhân, nó cũng đã cố gắng hết sức mình để hàn gắn đổ vỡ. Cho dù nó có chấp nhận cuộc sống có chồng chung đi nữa thì người tình của chồng nó cũng không chấp nhận, vì vậy nó cũng đau đớn lắm.
Điều tôi bất ngờ nhất không phải là vấn đề con Lý lấy một người đàn ông bằng tuổi bố của mình, hay là vấn đề cả Trần Thanh và con Lý đều là người quen biết của tôi. Điều tôi sửng sốt là một người mới năm rồi tưởng chừng nỗi đau của sợ đổ vỡ hôn nhân khó có thể nào phai nhạt được. Một người đàn ông đạo mạo, coi sự ly hôn và tục huyền là một trò hề đáng nực cười nhất của thế gian, giờ lại tay trong tay đề huề hạnh phúc với cái gọi là tìm ra một nửa của đời nhau. Thật là khó hiểu.
Con Lý gặp tôi, cũng bất ngờ, thảng thốt và ấp a, ấp úng. Tôi biết nó đang gặp sự cố khó khăn trong cách xưng hô với tôi. Nên tôi chủ động bắt tay nó trước, và đá với nó một cú lông nheo, ngầm báo hiệu, nên tạm thời giữ bí mật sự quen biết của chúng tôi.
Tôi cầm tay nó và khều nhẹ vào mu tay nói, rất hân hạnh được gặp em, gọi là em đi cho nó thân mật nhé, dù em lạ vợ của đại ca anh, nhưng cứ xưng anh cho nó có tình thân hữu.
Sở dĩ tôi đề cập đến vấn đề xưng hô trước, vì con Lý xưa nay xưng hô với tôi là cậu cháu. Tôi sợ, giờ nó không biết xưng hô thế nào.
Nhận phòng khách sạn xong, chúng tôi cùng đi ăn. Thấy con Lý có uể oải, hỏi ra mới biết là nó đã có bầu được 2 tháng. Và họ có tuần trăng mật này là vì cả hai đều đã từng du học ở Hung, nên mới quay về chốn cũ để được đắm chìm trong hạnh phúc mới và kỷ niệm cũ. Tuần trăng mật của họ có, sau khi đã đăng ký kết hôn, chứ chưa làm làm đám cưới và chưa công bố chính thức cho gia đình hai bên biết, vì con gái của Trần Thanh cũng vừa mới kết hôn hồi tháng 5 năm nay. Nghe họ nói vậy, tôi chỉ biết im lặng chứ không có ý kiến gì, kể cả chúc mừng cũng không luôn.
Ăn xong, tôi tìm cách đẩy Trần Thanh đi chỗ khác để nói chuyện riêng với con Lý.
Tôi quạu mặt, nhìn con Lý hạch hỏi, thế này là thế nào?, mày nói rõ tao nghe, mày đi du học ở Hung từ thuở nào vậy.
Con Lý ấp úng, dạ, thì cháu cũng có mấy lần đi hội thảo ở Hung chớ bộ. Mày đừng có mà che mắt tao, mày chưa biết tao là ai chắc, nói rõ nghe coi.
Con Lý im lặng một lúc rồi kể hết ra đầu đuôi. Nó biết nickname của Trần Thanh trong một diễn đàn cựu lưu học sinh ở Hung, rồi làm quen, nhờ nó có mấy lần sang Hung công tác và cố tình tìm hiểu về đất nước Hung, nên rất dễ bắt “thóp” hoài niệm của Trần Thanh, vả lại nó là một chuyên viên tâm lý nên rất dễ dàng tiếp cận được với anh ta.
Tôi hỏi, vì sao mày lại muốn quen biết Trần Thanh. Con Lý hoạch toẹt ra luôn. Vì Trần Thanh chính là bố cô gái mà chồng cũ của nó vừa cưới làm vợ. Lần này thì tôi chả có gì ngạc nhiên cả. Tôi đã có linh cảm có chuyện bất thường từ trước.
Tôi hỏi, mày trả thù chồng mày mà con gái Trần Thanh à. Con Lý nói, ban đầu thì vậy, nhưng sau thì thay đổi, vì nó phát hiện ra, nó và Trần Thanh rất hợp nhau và có tâm hồn đồng điệu với nhau, nên nó đã yêu thương Trần Thanh và ngược lại. Tôi nói, hiệu ứng Sô Lốc Khôm hả. Con Lý thản nhiên, có lẽ là vậy. Tôi lại nói, mày không đánh đổi cả cuộc đời mày để thỏa mãn lòng thù hận đấy chứ. Nó nói, Cậu nghĩ cháu khờ dại đến mức ấy ư. Tôi không trả lời, chỉ tắc lưỡi và mỉm cười, một nụ cười, nếu méo được chắc sẽ méo đến hết cỡ.
Trần Thanh quay lại, hai người họ tay trong tay, đắm đuối một cách rất trẻ trung và nồng đượm. Tôi bất chợt, giằng tay con Lý ra khỏi tay Trần Thanh, chụp vào mạch vị của nó để xem. Mạch tâm hồng sác đủ đầy, thận mạch trầm chắc vững chải đều đặn, can mạch và vị mạch cường căng, thăm thẳm nhưng ổn định và nhu hòa. Tôi lại bảo con Lý thè lưỡi cho tôi xem, rồi vặch mắt nó ra xem đồng tử. Cả Trần Thanh và con Lý đều biết tôi là một lương y, nên không bất ngờ trước những cử chỉ đó của tôi. Cả hai đều nghĩ tôi đang chẩn trị sức khoẻ của thai phụ.
Thực ra tôi đã cảm nhận được niềm hạnh phúc của hai người khi họ bên nhau. Ánh mắt và cử chỉ của họ đầm ấm, nồng nàn. Kể cả con Lý cũng vậy, nếu tâm địa của nó bất lương vì thù hận, thì nhất định nó có dấu kỹ đến đâu, thì tia mắt vẫn thỉnh thoảng để lộ ra những tia nhìn hoang lạnh. Nhất là thần khí của lòng thù hận rất dễ để phát tiết, lộ ra trên vầng dịch mã và thủy các trên khuôn mặt. Nhưng ở con Lý thì không có biểu hiện tiêu cực ấy.
Tuy vậy tôi vẫn bán tin bán nghi, vì con Lý là chuyên gia tâm lý, nó có thể biết cách che đậy cảm xúc của mình. Nhưng đối với mạch vị, và rêu lưỡi và đồng tử thì khó có thể che đậy được. Tôi muốn kiểm nghiệm lại cho chắc ăn.
Mạch vị và các biểu hiện của rêu lưỡi cũng như đồng tử của con Lý hoàn toàn nhu nhuận và đều biểu hiện sự khoáng đạt, hồng hoạt của tâm mạch hạnh phúc, hài lòng. Chả nhẽ họ đúng là tìm ra được nửa kia của đời mình thật sao?
Lúc chia tay để về lại Đức, con Lý tìm cách hỏi riêng tôi, cậu vẫn không tin là chúng cháu thật lòng vời nhau à. Nó xoa xoa vào bụng và nói tiếp, với bằng chứng này mà cậu còn không tin cháu sao.
Tôi mỉm cười méo mó nói với nó, không phải là cậu không tin, mà cậu hơi lo ngại, là Trần Thanh sẽ như thế nào khi biết cháu chính là vợ cũ của con rễ mình, và con gái của Trần Thanh và chồng cũ của cháu có thể tiếp nhận được cú sốc này không?
Con Lý thản nhiên nói, với Trần Thanh thì không sao, anh ấy sẽ cảm nhận ra được đâu là hư đâu là thực. Còn chồng cũ của cháu và con gái Trần Thanh, có chấp nhận được hay không thì cháu không biết, nếu họ không đủ lòng bao dung và độ lượng để tiếp nhận được những gì có thể xảy ra trong cuộc sống, thì đó là bất hạnh của họ.
Tôi nhìn thái độ bình thản và an nhiên của con Lý, tôi cảm nhận được lời nói của nó hoàn toàn trung thực và nhẹ nhõm, hoàn toàn không có một tý gì biểu lộ ra sự hằn học thù hận cả. Tôi tủm tỉm nói với nó, đúng vậy, điều quan trọng nhất là làm thế nào để sắp xếp cách xưng hô cho hợp lý giữa con của chúng nó với con của cháu và Trần Thanh, và cách xưng hô đúng đạo lý giữa chồng cũ của cháu với cháu nữa.
Nói xong tôi nhảy vội vào xe, rồ ga cực lớn và lao đi, lần đầu tiên trong đời, tôi hoảng loạn tinh thần và chạy trốn như con thú dại trước hạnh phúc của người khác.
Đàn sếu giật mình vì tiếng rồ ga khét lẹt của tôi, dớn dác bay lên quàng quặc mấy tiếng, rồi lại sà xuống dưới tán rừng phong đỏ rực của mùa Thu châu Âu.
25.10.11
tn